Animasyon Yapım Teknikleri

Karakter Animasyonu bir çok animasyon tekniği ile karşımıza çıkabilir, örnek olarak Çizgi Animasyon, Kukla Animasyonu, 3D Animasyon, Stop Motion Animasyonu, Gölge Oyunu Animasyonu en çok karşılaştığımız animasyon türleridir. Maalesef son zamanlarda halk arasında hepsi çizgi film olarak anıldığını görüyoruz. Aslında bunlara animasyon film demek daha doğru bir isimlendirme olacaktır. Çünkü çizgi film denildiğinde anlaşılan filmin yapım tekniğinden bahsedildiğini ve filmin çizgi film tekniği ile yapılmış bir animasyon filmi olduğunu düşünürüz. Hangi teknik kullanılarak yapılırsa yapılsın hepsinde aynı animasyon ilkeleri geçerlidir. Teknik olarak ise birbirlerinden muazzam farklılıklar gösterir

Çizgi Karakter

3D Karakter

İlk olarak Çizgi Animasyon tekniğini açıklayalım, Çizgi animasyon film, ingilizce Traditional, Cartoon ya da Cel Animation olarak isimlendirilir, en eski ve bilinen animasyon yöntemidir. Bir çok klasik animasyon film bu şekilde yapılmıştır. Örnek olarak Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Fantasia, Jungle Book, Tom ve Jerry, Mickey Mouse serileri, Donald Duck serileri, Bugs Bunny, Pembe Panter, Pinokyo, Lion King, Alaaddin.

Çizgi film animasyon, kağıtların üzerine çizilen çizgilerin, arka arkaya hızla gösterilmesi sonucu çizilen objelerin hareket ediyormuş gibi algılanması prensibi üzerine geliştirilmiştir. Bu algının oluşması için saniyede 24 ayrı çizim gerekmektedir. Ancak bunun yüksek bir yapım maliyeti olması sebebiyle çoğunlukla bunun yarısı kadar yani 12 kare olarak çizilir. Bu çizimleri yapan sanatçılara animatör denir. Animatörler animasyon prensiplerini kullanarak birbirini arkası gelen resimlerdeki karakterlerin canlı gibi görünmesi sağlarlar. Sadece kalem kağıtla iyi bir çizim yapabilmenin ötesinde, farklı çizgi film teknikleri gerektirir. Bu işte yardımcı olması için animatör genellikle ışıklı masa denilen, çizim yüzeyi cam ve bu yüzeyin arkasında bir ışık kaynağı olan kutular kullanırlar. Kağıtların arkasından gelen ışık sayesinde üst üste koyulan kağıtların üzerindeki çizgiler birbirleriyle karşılaştırılabilir, böylece bir sonraki resmin nereye ve nasıl yapılması gerektiği belirlenebilir.

Işıklı masa dışında önemli bir araç da delikli kağıtlardır. Kağıtlar bu deliklere karşılık gelen pimli cetvel (İng. Pegbar) üzerine takılır. Bunun sebebi kağıtların animasyonun her aşamasında aynı yere gelmesidir, milimetrik kaymalar bile harekette titreşim yaratır.

Animasyon için kullanılan delikli kağıtlar

Işıklı Animasyon disk

Pegbar – Animasyon Pimli Cetveli

Temize geçilmemiş animasyon çizimi

Animatörlük büyük ustalık ve tecrübe gerektiren, ustalaşması yıllar süren zor bir meslektir. Bu yüzden usta – çırak ilişkisinde yeni öğrenenler ustalara yardımcı olarak başlarlar. Bazen ustalar uç kare denilen, animasyonda önemli bir zamanlama pozisyonunu çizer, çırak animatör bu iki uç nokta arasına gelecek, ara kareleri çizer. Usta animatörler çizimi bitirdikten sonra bu çizim son halini alana kadar bir çok ara aşamadan geçer. Bu aşamaya kadar olan bölüm yüz yıldır değişmemiştir, bundan sonraki aşamalar teknolojinin ilerlemesiyle farklılık gösterir.

Bir sonraki aşama temize geçirme aşamasıdır (İngilizce Clean Up). Temize geçirme işleminde ışıklı masada, ustanın çizdiği kağıt yine pimlere takılır, üzerine temiz kağıt takılır ve animatörün çizdiği, genellikle yardımcı çizimler, karalamalar içeren çizim, temiz bir şekilde tek kontur çizgisi olarak elde edilir.

Temizleme işlemini boyama işlemi takip eder. Eskiden temize geçme ve boyama şeffaf asetat üzerine yapılıyordu. Boyama artık bilgisayarda yapılmaktadır.. Temize geçirilmiş kağıtlar tarayıcı ile bilgisayara aktarılır ve burada genellikle özel programlar sayesinde boyanır. Programların amacı hız ve organizasyon içindir, yoksa her türlü boyama programında boyanabilir. Bu işler yapılırken bir yandan da karakterlerin üzerinde hareket edeceği arka planlar çizilir. Bu bölüm normal bir ressamın yapabileceği bir resimdir. Hareket etmeyen sabit arka plan resimleri bir çok çizim, boyama hatta 3D model mekan olarak hazırlanabilir. Bütün bu işlemlerin sonunda arka plan ve temizlenip boyanmış karakterler birleştirilir. Bu şekilde plan plan oluşturulan filme daha sonra da ses ve müzik eklenince animasyon film hazırlanmış olur.

Animasyon Parçalarının Birleştirilmesi

Stop Motion Animasyon. Kare kare animasyon

Bu animasyon tekniği, arka arkaya fotoğrafı çekilen objelerin her resimde biraz hareket ettirilmesi sonucunda, ardışık resimleri hızlı bir şekilde oynattığımızda objelerin hareket ediyormuş gibi görünmesi algısından yararlanır. Her türlü materyal ya da obje kullanılarak animasyon yapılabilir. Birçok filmde karakterler tel iskelet üzerine yapılmış modelleme hamurundan figürlerdir. İçindeki tel iskelet eklemlerden hareket ettirilerek istenilen poza getirilir.

Tel iskelet sistemi

Her bir kare için ayrı bir kafa ya da vücut parçası da hazırlanıp bu farklı parça ile fotoğraflanabilir. Bu animasyonun yapılmasında yardımcı olması için önceki kareleri çekilecek olan kare ile kıyaslanmaya yarayan monitör ve yazılımlardan yararlanılır. Animasyon ilkelerinin yanı sıra ışıklandırma ve sinematografi teknikleri de bu animasyon yönteminin içindedir.

Stop motion Animasyon Seti

Wallace and Gromit

Kukla Animasyonu, Gölge oyunu

Kökleri milattan önce 30000 yıllarına kadar uzanır, Bu teknikte kuklalar, ipler, çubuklar veya çeşitli mekanik düzeneklerle hareketlendirilir ve gerçek zamanda filme kayıt edilir. Karagöz bir çeşit gölge kukla animasyonudur.

Karagöz Gölge Kuklası

Muppet Show Kukla Animasyon Karakterleri

Muppet Show belki de dünyada en çok bilinen örnektir. Yapım maliyeti diğer tekniklere göre oldukça düşüktür. Bu yüzden hala bir çok tv programında kullanılmaktadır.

3D Animasyon yapımı

3D animasyon, ingilizcede CG, CGI, Computer generated images olarak da isimlendirilir. En gelişmiş animasyon yöntemi diyebiliriz. Yüksek derecede teknik seviye ve sanatsal estetik birleşimi sonucunda başarılı olunabilir. Çok gelişmiş bilgisayar programları ve güçlü bilgisayar donanımları gereklidir. 3D animasyonun aslında en çok benzediği yöntem kukla animasyonudur. Burada mekanlar ve karakterler elle çeşitli malzemelerden maket olarak yapılması yerine, modelleme programları kullanılarak bilgisayarda modellenir.

3D Modellenmiş ve Render edilmiş sahne

Modellenen bu karakterler ve mekanlar için bilgisayarda malzeme ve doku simülasyonları hazırlanarak karakterlerin istenildiği gibi görünmesi sağlanır. Bu aşamadan sonra karakterin animasyona hazırlanma aşaması gelir. Burada karakterin yapacağı hareketlere göre modelin deforme olmasını sağlayacak bir iskelet sistemi oluşturulur. Tabii bu da bir çeşit simülasyondur, aslında bilgisayara karakterin neresi nasıl hareket ediyor diye programların kullandığı bir görsel arayüzdür. Bu aşamadan sonra her animasyon yönteminin asıl ustası animatör devreye girer ve animasyonun ana prensiplerine uygun olarak karakteri hareket ettirir. Animasyon ustası animatör, animasyon zamanı içinde kilit noktalarda karakteri belli bir pozlara getirip bu pozisyonu bilgisayara kaydeder. Daha sonra oynatıldığında bilgisayar bu pozlar arasında karakterin eklemlerini çevirerek ve hareket ederek yumuşak bir şekilde birbirine geçiş yaparak karakterin hareket etmesini sağlar. Bundan sonra sahne ışıklandırılır. Tabii bu da bir ışık simülasyonudur, aslında matematiksel olarak tanımladığımız fonksiyonlardır. Bilgisayar bu ışık fonksiyonlarını, malzeme ve doku fonksiyonlarının verilerini alıp 3D model fonksiyonu ile işlemler yapar. Sonra da kamera olarak tanımladığımız fonksiyona göre bir resim oluşturur.

3D animasyon inek

3D animasyon çekirge

Bu işlemlere de İngilizce Render işlemi denir. Türkçe’de bir karşılığı olmadığı için Render olarak kullanılıyor. Resimleştirme buna bir alternatif olabilir. Son yıllarda yapılan büyük prodüksiyonların hemen hemen hepsi 3D animasyon yöntemi ile yapılmıştır. Örnek olarak bütün Pixar filmleri Toy Story, Cars, Monsters Inc., Up, Shrek, AntZ, Happy Feet, WALL-E vs.

3D Eşek

3D Kız

3D animasyon sadece uzun metraj animasyon filmlerde değil bundan çok daha fazla özel efekt, mekan, digital araç, çekim üzerine karakterler, yaratıklar, digital dublör insanlar eklemek için kullanılır. Aslında 3D animasyon ilk olarak filmlerde bu şekilde kullanılmıştır, 1984 yapımı Last Starfighter, ilk bilgisayarda yapılmış efekt sahneleri olan filmdir. Artık hemen hemen her yeni film ve reklam bu teknolojiden yararlanmaktır. Çünkü geleneksel efektlere göre işin hem daha güzel hem de daha ucuz olmasını sağlamaktadır. Örnek olarak Matrix, Lord of the Rings, Avatar vs.v

3D Model Trex Dinazor

Bilgisayar ve yazılım teknolojilerinin hızlı gelişimi animasyon sektöründe de büyük atılımlar yapılmasını sağladı. 2D ve 3D animasyon yazılımları kendi alanlarıyla yetinmeyip her türlü teknik ve tarzda görselleştirme yapabilecek yöntemler buldular.

Özellikle geleneksel animasyon yöntemleriyle ışıklı masa başında kağıtlara çizim yerine tamamen bilgisayar başında tek ya da bir kaç yazılım kullanarak hızlı animasyon üretilmeye başlandı. Animasyon daha az ekip ve maliyetle yapılabildiği için yayın mecraları da hızla arttı. Çocuklar için pek çok tv kanalları kuruldu.

2D Vektörel Animasyon

Vektör tabanlı animasyon yazılımlarında çizilen karakter ya da nesneler gerekli görüldüğünde yeniden çizmeye gerek kalmadan mevcut çizgilerin çekiştirilerek ya da farklı tekniklerle istenilen forma getirilmesi sağlandı. Bu sayede bir karakterin taslaktan final hale gelmesi için tek bir kişi yeterli olabiliyor.

Vektörel Animasyon Çizimi

Vektör animasyonlar bu gün hızlı ve az maliyetli animasyon üretiminde baş rolde. Bizler de yaptığımız pek çok projede bu tekniği kullanmayı seviyoruz. Vektörel yazılımların daha fazla olanaklar sağladığı bu dönemde çizimlerin gerçek görüntülerle birleşmesi, 3 boyutlu kolay hareketlendirme efektlerinin yaygınlaşması ve farklı tekniklerle kolaj animasyonların üretilmesi hayatımıza muazzam bir çeşitlilik getiriyor.

Vektörel Animasyon Çizimi

Animasyon üretimi için en son şunu eklemek istiyorum. Animasyon yapmaya karar verdiyseniz temel bilgilerin ışığında sınırsız hayal gücünüzü kullanabilirsiniz. Etrafınızda gördüğünüz her şey animasyon malzemesi ya da fikri olabilir. Karmaşık veya basit teknikleri farklı şekillerde birleştirerek şaheserler yaratabilirsiniz.